Hướng dẫn 7 cách chế biến hà thủ ô đúng chuẩn nhất

Hà thủ ô trước khi sử dụng cần phải chế biến mới có thể dùng mà không gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Vậy bạn đã biết cách chế biến nguyên liệu này sao cho đúng chưa? Hãy theo dõi ngay một số cách chế biến để loại dược liệu này mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất dưới đây.

Một số cách chế biến hà thủ ô đúng chuẩn

Dược liệu hà thủ ô thường được chế biến để làm thuốc đó là hà thủ ô đỏ. Quá trình chế biến giúp làm giảm độc tính, tác dụng phụ do các thành phần có trong thuốc. Bên cạnh đó còn tăng cường khả năng hòa tan, chuyển hóa, hấp thu các hoạt chất từ vị thuốc vào cơ thể, giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh.

Tuy nhiên để đảm bảo hà thủ ô mang lại tác dụng điều trị tốt nhất bạn cần phải chế biến đúng cách. Dưới đây là một số cách chế biến hà thủ ô làm thuốc đúng chuẩn nhất hiện nay bạn có thê tham khảo thực hiện. 

Cách chế biến củ hà thủ ô

Củ hà thủ ô là bộ phận thường được sử dụng làm thuốc và có thành phần dược liệu cao nhất. Khi chế biến, người dùng có thể áp dụng một trong các cách sau:

Cách chế biến theo Dược điển Việt Nam

Đây là cách chế biến cổ truyền, sử dụng phương pháp phương pháp cửu chưng cửu sái (tức là hà thủ ô cùng đỗ đen được hầm hoặc hấp chín lần). Cụ thể như sau:

Bước 1: Chuẩn bị

• Chuẩn bị đỗ đen, hà thủ ô với tỉ lệ 50:50
• Nên chọn đỗ đen xanh lòng, rồi đem ngâm nước trong khoảng thời gian 30 phút để loại bỏ những hạt lép, kém chất lượng.
• Hà thủ ô rửa sạch, cạo vỏ, ngâm nước vo gạo đến khi mềm ra rồi thái thành miếng. Sau đó lại đem miếng hà thủ ô tục ngâm nước vo gạo 1 ngày 1 đêm.

Bước 2: Tiến hành hấp cùng đỗ đen

Đây là bước chính trong quy trình chế biến hà thủ ô, do đó chất lượng dược liệu phụ thuộc nhiều ở bước này. Cách thực hiện:

• Cho hà thủ ô và đỗ đen đã sơ chế vào nồi hấp. Chú ý nên xếp hà thủ ô, hạt đỗ đen theo từng lớp một và xen kẽ nhau thành từng lớp.
• Đặt nồi hấp lên bếp giống như đồ xôi, sau đó vớt hà thủ ô ra phơi nắng hoặc sấy khô.
• Khi miếng hà thủ ô phơi khô lại đem đồ cùng đỗ đen lần nữa. Lặp lại quy trình  phơi và đồ cùng đỗ đen như thế 9 lần là được.

Thành quả thu được sau 9 lần chưng và phơi khô là miếng hà thủ ô có màu sậm hơn và có chất lượng dược tính cao hơn ban đầu.

Phương pháp chế rượu trong Trung y

Hà thủ ô ngâm rượu là cách chế biến theo kinh nghiệm của Trung y. Rượu sẽ chất dung môi có tác dụng hòa tan các chất hữu cơ có trong thuốc giúp nâng cao hiệu quả của thuốc. Cách chế biến:

Chuẩn bị:

• Hà thủ ô đỏ khô khoảng 1kg.
• Đường phèn 0,5kg.
• Rượu trắng 3 – 4 lít.

Cách ngâm rượu:

• Hà thủ ô tươi đem đi rửa sạch, cạo vỏ, cắt miếng rồi cho vào chậu sành. 
• Sau đó đổ rượu đã chuẩn bị vào trong chậu ngâm qua đêm theo tỉ lệ 10kg hà thủ ô với 3 lít rượu. 
• Sau khi ngâm xong lấy hà thủ ô đem đi đồ trong vòng 4 – 6 tiếng, phơi khô hoặc sấy khô rồi để ở nơi thoáng mát để dùng dần.

Cách chế biến bột hà thủ ô

Chế biến hà thủ ô thành dạng bột được xem là cách đơn giản, dễ thực hiện tại nhà nhất. Cách chế biến hà thủ ô thành dạng bột để dùng dần như sau:

Chuẩn bị: 

• Hà thủ ô đỏ loại tươi hoặc khô: 1kg
• Đỗ đen: 2kg

Cách chế biến:

• Đỗ đen rửa sạch rồi đem đi ninh lấy khoảng 1,5 lít nước.
• Củ hà thủ ô rửa sạch sau đó cho vào ninh với nước đỗ đen. Chú ý khi đun nước cạn lại chế thêm nước đỗ đen vào. 
• Ninh thuốc bằng lửa nhỏ khoảng 1 ngày thì bỏ hà thủ ô ra phơi khô, sau đó đem đi nghiền thành bột để bảo quản và dùng dần.

Cách chế biến hà thủ ô dạng viên hoàn

Một trong những cách chế biến củ hà thủ ô giúp nâng cao công dụng dược liệu đó là chế biến dạng viên hoàn. Đối với cách chế biến này cũng có thể bảo quản dược liệu để sử dụng trong thời gian dài.

Chuẩn bị:

• Hà thủ ô đỏ 1,8kg.
• Ngưu tất 0,6kg.
• Đỗ đen 2kg.

Cách chế biến:

• Hà thủ ô và ngưu tất rửa sạch, thái miếng mỏng rồi đem trộn đều
• Còn 2kg đỗ đen đem đãi sạch, loại bỏ hạt kém chất lượng.
• Cho các vị thuốc vào chõ, cứ một lượt thuốc lại rải một lượt đỗ đen.
• Đồ đến khi chín thì lấy thuốc ra phơi khô. Thực hiện lặp lại các bước như vậy 3 lần rồi lấy thuốc ra tán bột
• Sau đó lấy thịt đại tạo và mật ong trộn với bột thuốc làm thành viên nhỏ 0,5g. Sau đó cất trong lọ thủy tinh hoặc lọ nhựa đậy nắp kín để bảo quản.

Cách chế biến hà thủ ô hiện đại

Cách chế biến này rất đơn giản và được sử dụng phổ biến nay. Các bước thực hiện:

• Chuẩn bị đỗ đen đem đãi sạch rồi đun sôi đỗ đen cùng nước trong vòng 4 tiếng đồng hồ. 
• Sau đó, đổ nước 1 ra rồi lại thêm nước vào bã đỗ đen để tiếp tục đun trong vòng 3 giờ. 
• Tiếp theo trộn nước đỗ nấu lần 1 và 2 với nhau, cho hà thủ ô đã cắt lát vào đun trong vài giờ. 
• Cuối cùng vớt hà thủ ô ra để  phơi hoặc sấy khô.  

Với cách làm này, cứ 10kg đậu đen bạn lại chế biến được 100kg hà thủ ô.  

[pr_middle_post]

Cách chế biến lá hà thủ ô

Không chỉ củ mà trong sách những cây thuốc và vị thuốc của Giáo sư Đỗ Tất Lợi thì lá hà thủ ô cũng có tác dụng dược lý cao. Loại lá này thường được được dùng trong trường hợp chữa chứng lở ngứa da. Cách chế biến cụ thể như sau:

Dùng tươi

Người bệnh có thể dùng lá tươi để đun nước tắm hàng ngày. Bạn cũng có thể lấy thân và cành của dược liệu để đun nước tắm hàng ngày. Ngoài ra, để gia tăng hiệu quả trị mẩn ngứa và mụn nhọt trên da có thể lấy lá hà thủ ô nấu với lá ngải cứu và tắm.

Dùng khô

Trong trường hợp không có lá tươi, bạn cũng có thể chế biến lá ở dạng khô để tiện sử dụng. Cách thực hiện: lấy lá hoặc có thể lấy cả phần thân và cành, đem rửa sạch, cắt thành khúc nhỏ rồi phơi hoặc sấy khô. Sau đó bảo quản dược liệu ở nơi kín gió, không bị ẩm thấp và mối mọt. Khi dùng thì lấy 1 nắm dược liệu khô đun cùng nước để tắm. 

Một số lưu ý khi chế biến và sử dụng hà thủ ô

Cách chế biến hà thủ ô tưởng chừng đơn giản nhưng nếu không thực hiện đúng cách sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Do đó, trong quá trình chế biến, bảo quản và sử dụng hà thủ ô bạn cần chú ý: 

• Hà thủ ô nếu không được bảo quản đúng cách thì dễ bị ẩm mốc, mối mọt làm giảm hiệu quả của thuốc. Đặc biệt, nếu để thuốc ở môi trường ẩm thấp thì thuốc dễ bị mốc, đổi màu và vỡ vụn ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. 
• Nên bảo quản hà thủ ô cẩn thận bằng cách cho thuốc vào lọ thủy tinh hoặc lọ sứ, đậy kín và để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Khi dùng nên sử dụng đúng liều lượng, nếu dùng bột khô chỉ nên dùng 10g – 30g/ngày. Để tránh các tác dụng phụ có thể xảy ra, người bệnh có thể tham khảo ý kiến của lương y, thầy thuốc trước khi dùng.
• Hạn chế dùng hà thủ ô tươi vì nó có thể gây tiêu chảy, kích ứng dạ dày hoặc một số tác dụng phụ không mong muốn khác.
• Người bệnh cũng không nên sử dụng hà thủ ô khi bụng đói vì có thể gây nguy hiểm cho cơ thể.
• Hà thủ ô có tác dụng tốt đối với sức khỏe nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng đượ. Vì vậy, trước khi dùng vị thuốc này để chữa bệnh bạn cần tìm hiểu kỹ trước khi dùng. 

Trên đây là một số cách chế biến hà thủ ô để làm dược liệu chữa bệnh đúng chuẩn nhất. Người bệnh nên thực hiện đúng cách mới giúp gia tăng tác dụng của dược liệu. Trường hợp không có điều kiện chế biến tốt nhất bạn nên đến các quầy thuốc Đông y uy tín để mua dược liệu đảm bảo chất lượng tốt nhất.