Các chuyên gia cho rằng, việc điều trị viêm da tiết bã tận gốc là điều rất khó khăn, bởi bệnh chưa xác định được rõ nguyên nhân chính xác lại có xu hướng dễ tái phát khi gặp điều kiện có lợi. Tuy nhiên, nếu được điều trị sớm và đúng cách, tỷ lệ khỏi bệnh sẽ cao hơn. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp 3 phương pháp điều trị viêm da tiết bã tận gốc đang được các chuyên gia áp dụng tùy thuộc vào cơ địa và thể bệnh của mỗi người.

Có thể điều trị viêm da tiết bã tận gốc được không?

Viêm da tiết bã hay viêm da tiết bã nhờn, viêm da dầu, chàm da mỡ là những thuật ngữ chỉ tình trạng tổn thương da mãn tính do hoạt động rối loạn của tuyến bã nhờn hoặc sự tăng sinh quá mức của nấm men. Người bệnh có thể nhận biết bệnh thông qua các biểu hiện đặc trưng như da bóng nhờn, dính, ẩm, xuất hiện các dát (mảng) da đỏ, bong tróc vảy.

Bệnh viêm da tiết bã thường có xu hướng tiến triển mãn tính, kéo dài dai dẳng và dễ tái phát nhiều lần trong năm, mỗi lần có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Do vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây bệnh viêm da tiết bã nên việc điều trị bệnh gặp rất nhiều khó khăn.

Liên quan đến thắc mắc liệu có thể trị viêm da tiết bã tận gốc được hay không, BSCKII Lê Phương – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam cho biết: “Điều trị viêm da tiết bã gặp nhiều khó khăn do bệnh dễ tái phát khi gặp điều kiện có lợi. Tuy nhiên, nếu chữa bệnh được chữa từ sớm, kết hợp với chế độ chăm sóc, sinh hoạt hằng ngày lành mạnh, hợp lý, khả năng khỏi bệnh sẽ cao hơn. Trường hợp viêm da tiết bã tự khỏi là điều không thể xảy ra. Thậm chí, nhiều trường hợp, người bệnh phải dùng thuốc liều cao để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.”

Phương pháp điều trị viêm da tiết bã tận gốc, an toàn

Phác đồ điều trị viêm da tiết bã phụ thuộc vào vị trí vùng da bị tổn thương, mức độ triệu chứng, thể trạng và độ tuổi của từng bệnh nhân. Dưới đây là các giải pháp điều trị viêm da tiết bã đang được áp dụng trong điều trị:

Phác đồ điều trị viêm da tiết bã theo Tây y

Sử dụng thuốc tây là lựa chọn được áp dụng phổ biến nhất hiện nay vì cho hiệu quả cải thiện triệu chứng nhanh, không quá tốn kém thời gian. Định hướng điều trị chung của các loại thuốc tây là sử dụng thuốc bôi ngoài để làm giảm tổn thương và cải thiện sức đề kháng cho da. Trong trường hợp viêm tiết bã da đầu, người bệnh có thể được kê thêm một số loại dầu gội có tác dụng giảm nhờn và kháng nấm. Với trường hợp bệnh lan tỏa, có diễn tiến phức tạp, bác sĩ sẽ cân nhắc kết hợp cả thuốc uống và thuốc bôi.

Một số loại thuốc được sử dụng trong điều trị viêm da tiết bã nhờn gồm:

Thuốc bôi ngoài da:

• Thuốc bạt sừng: Nhóm thuốc này thường chứa các hoạt chất như Acid salicylic, Acid lactic và Propylen glycol. Tác dụng của các hoạt chất này là làm bong lớp sừng chết, làm sạch vảy bong trên da, giảm dầu thừa và hạn chế sự tăng sinh quá mức của các tế bào sừng. Ngoài ra, một số hoạt chất như Acid salicylic, Acid lactic còn có tác dụng sát trùng nhẹ, giúp ngăn ngừa tình trạng bội nhiễm trên da.
• Thuốc kháng nấm dạng bôi: Với các trường hợp viêm da tiết bã do hoạt động quá mức của nấm men, các bác sĩ sẽ ưu tiên sử dụng các thuốc kháng nấm dạng bôi có phổ tác dụng rộng như Ketoconazole, Fluconazole, Ciclopirox,… Với chủng nấm Malassezia, có thể thay thể bằng thuốc kháng nấm chứa Selenium và Zinc pyrithion.
• Thuốc bôi chứa corticoid: Các loại thuốc bôi chứa hoạt chất corticoid có hoạt lực từ vừa đến rất mạnh như hydrocortisone, betamethasone, dexamethasone, clobetasol, fluocinolone, triamcinolone… Nhóm thuốc này chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn, khoảng 1 – 3 tuần tùy thuốc vào mức độ. Sau đó được giảm liều dần theo liệu trình để tránh suy thượng thận.
• Thuốc bôi chứa hoạt chất ức chế miễn dịch: Thường dùng Tacrolimus và Pimecrolimus. Thuốc có tác dụng ức chế hoạt chất calcineurin – là chất hoạt hóa hiện tượng viêm ở da, từ đó cải thiện các triệu chứng bệnh.

Thuốc uống:

• Thuốc kháng nấm: Dùng cho các trường hợp tổn thương da diện rộng. Thuốc có tác dụng ức chế và tiêu diệt sự phát triển của các vi nấm, giảm triệu chứng ngứa, viêm, đỏ trên da và ngăn ngừa biến chứng. Tuy nhiên, khi sử dụng cần đề phòng tác dụng làm rối loạn chức năng sinh lý ở nam và khả năng chuyển hóa của gan.
• Thuốc kháng sinh: Được dùng khi để ngăn ngừa bội nhiễm da trong các trường hợp nặng.
• Thuốc corticoid uống: Dùng với mục đích chống viêm, giảm phù nề, ức chế sự tăng sinh quá mức của các tế bào sừng. Thuốc được dùng trong các trường hợp nặng với liều thấp, trong thời gian ngắn.

Có thể thấy thuốc Tây chỉ được sử dụng trong các trường hợp viêm da tiết bã ở mức độ từ trùng bình đến nặng nhằm mục đích kiểm soát và cải thiện triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng. Để lựa chọn thuốc tây y để điều trị viêm da tiết bã tận gốc, các bác sĩ thường phải cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro:

Lợi ích (ưu điểm):

• Cải thiện triệu chứng nhanh, ngay tại thời điểm dùng thuốc
• Phác đồ điều trị khoa học
• Dễ sử dụng, tiết kiệm thời gian dùng thuốc
• Thời gian điều trị ngắn

Rủi ro (nhược điểm):

• Các loại thuốc tây chữa viêm da tiết bã có thể gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm. Đặc biệt với các nhóm thuốc điều hòa miễn dịch như corticoid và thuốc ức chế calcineurin có thể gây ra rối loạn nội tiết, suy gan, suy thận, tăng huyết áp, đái tháo đường… khi dùng liều cao kéo dài.
• Thuốc chỉ có tác dụng điều trị và cải thiện triệu chứng, không tác động vào căn nguyên nên dễ gây tái phát.
• Dễ phụ thuốc thuốc. Những lần tái phát sau, người bệnh có thể phải dùng liều cao hơn.
• Chi phí điều trị cao
• Hạn chế sử dụng cho phụ nữ thời kỳ thai sản và trẻ nhỏ

Chữa viêm da tiết bã bằng dân gian tại nhà

Hiện nay có rất nhiều mẹo dân gian chữa viêm da tiết bã tại nhà. Hầu hết các mẹo này đều sử dụng nguyên liệu dân gian, dễ kiếm, rẻ tiền, khá an toàn và dễ thực hiện. Một số mẹo dân gian người bệnh viêm da tiết bã có thể tham khảo như:

• Trị viêm da tiết bã bằng mật ong: Trộn đều mật ong với 2 thìa sữa chua không đường rồi thoa lên bùng da bị viêm, bóng nhờn. Lưu ý cần vệ sinh sạch sẽ da trước khi thoa hỗn hợp mật ong lên.
• Cách dùng chanh chữa viêm da tiết bã: Làm sạch da bằng nước muối ấm. Vắt 1 nửa quả chanh rồi trộn đều với mật ong, sau đó thoa lên da. Để yên trong khoảng 15 phút rồi rửa lại với nước ấm, lau khô bằng khăn bông sạch.

• Cách dùng nha đam: Lấy 1 nhanh nha đam to, rửa sạch, tách bỏ vỏ và lấy phần thịt bên trong. Vệ sinh sạch vùng da bị viêm cần điều trị rồi bôi trực tiếp gel nha đam lên. Chờ khoảng 5 phút cho lớp gel này khô thì bôi thêm 1 – 2 lớp nữa. Để khoảng 10 – 15 phút cho lớp gel nha đam mới này khô thì rửa lại với nước ấm.
• Dùng dầu thực vật: Các loại dầu dừa, dầu oliu, dầu cám gạo có hiệu quả cao trong việc loại bỏ lớp da bong tróc, giảm viêm, ngứa… Người bệnh có thể thực hiện bằng cách làm sạch da, sau đó thoa trực tiếp dầu lên và mát xa nhẹ nhàng. Sau khoảng 15 phút thì rửa lại với nước ấm và lau khô bằng khăn bông sạch.

Các cách chữa viêm da tiết bã bằng dân gian thường có tính an toàn và cho hiệu quả tốt trong một số trường hợp. Cũng giống như các phương pháp điều trị khác, cách chữa này cũng có những ưu nhược điểm nhất định:

Ưu điểm:

• An toàn, ít gây tác dụng phụ
• Thảo dược sẵn có, dễ kiếm, rẻ tiền
• Kết hợp hiệu quả điều trị viêm da tiết bã và dưỡng da tốt

Nhược điểm:

• Mất nhiều công sức và thời gian chuẩn bị, sử dụng
• Hoạt lực của thảo dược thấp
• Thời gian điều trị lâu dài
• Hiệu quả còn phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người
• Chỉ phù hợp với những trường hợp bệnh nhẹ, mới bùng phát

Điều trị viêm da tiết bã tận gốc bằng Đông y

Theo các tài liệu y học cổ truyền, viêm da tiết bã được coi là một chứng bệnh mãn tính ở bì (da) xảy ra do cơ thể nhiễm phong hàn, nhiệt độc từ bên ngoài. Lúc này, nếu can thận mất cân bằng chức năng điều hòa vận khí và thải độc, cơ thể suy nhược sẽ khiến độc tố tích tụ dưới da và hình thành bệnh.

Do vậy, để trị viêm da tiết bã tận gốc, các bài thuốc đông y sẽ vừa cải thiện triệu chứng bên ngoài, vừa điều hòa can thận, nâng cao sức đề kháng từ bên trong. Khi các căn nguyên cả bên trong lẫn bên ngoài được loại bỏ hoàn toàn, bệnh sẽ được điều trị triệt đểm không tái phát.

Một số lưu ý khi điều trị viêm da tiết bã

Bên cạnh áp dụng đúng cách các phương pháp chữa bệnh theo Đông y, tây y hoặc dân gian, các chuyên gia khuyên người bệnh nên kết hợp thực hiện các biện pháp chăm sóc da hằng ngày để nâng cao hiệu quả điều trị.

Một số lưu ý về chế độ chăm sóc và sinh hoạt hằng ngày dành cho bệnh nhân viêm da tiết bã gồm:

• Vệ sinh da hằng ngày bằng nước sạch hoặc nước muối loãng ấm để loại bỏ mồ hôi và bụi bẩn bám trên da.
• Hạn chế tối đa việc sử dụng mỹ phẩm, nước hoa, xà phòng hoặc các loại chất tẩy rửa lên vùng da bị viêm. Nếu cần thiết sử dụng, hãy ưu tiên lựa chọn các sản phẩm có thành phần tự nhiên, không chứa hương liệu, chất bảo quản độc hại hoặc các thành phần dễ gây kích ứng cho da khác.
• Với các trường hợp viêm da tiết bã da đầu không nên sử dụng các loại dầu gội chứa nhiều chất tẩy rửa, không sấy khô, tạo kiểu hoặc sử dụng các hóa chất nhuộm, tạo kiểu.
• Tránh để da tiếp xúc trực tiếp với môi trường ô nhiễm, nhiều bụi bẩn, hóa chất độc hại.
• Không cào gãi hoặc thực hiện các tác động mạnh lên da để tránh gây tổn thương da, làm tăng nguy cơ bội nhiễm da
• Kết hợp chế độ ăn uống hợp lý, lành mạnh, tăng cường uống nước và các sản phẩm có lợi cho cơ thể trong thời gian điều trị.
• Lựa chọn quần áo thoáng mát, không mặc đồ bó sát để tránh gây cọ xát làm tổn thương da.
• Giữ tinh thần thoải mái, thư giãn, tránh stress làm rối loạn nội tiết, khiến bệnh khó kiểm soát hơn.
• Đi khám bác sĩ ngay khi có triệu chứng bất thường trong quá trình điều trị hoặc dùng thuốc tại nhà.

Để điều trị viêm da tiết bã tận gốc gặp rất nhiều khó khăn do bệnh chưa rõ nguyên nhân và dễ tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi. Tuy nhiên, nếu được điều trị sớm và đúng cách, bệnh có thể được kiểm soát, giảm tối đa các ảnh hưởng tới cuộc sống người bệnh. Hi vọng bài viết trên đây đã cung cấp những thông tin hữu ích giúp quá trình điều trị của bệnh nhân viêm da tiết bã được thuận lợi và hiệu quả tốt nhất.