Muốn mua đúng thuốc trị viêm amidan và sử dụng hiệu quả, người bệnh cần nắm rõ về tình trạng sức khỏe của mình. Bất kỳ loại thuốc nào cũng phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn trong điều trị. Người bệnh có thể tham khảo trước các loại thuốc nên uống khi bị viêm amidan và cách sử dụng chúng an toàn trong bài viết dưới đây.

Các loại thuốc Tây y được chỉ định trong điều trị viêm amidan

Phác đồ trị viêm amidan của y học hiện đại sẽ kết hợp dùng thuốc kháng sinh và các loại thuốc điều trị tại chỗ (thuốc kháng viêm, thuốc xông họng, ngậm họng…). Cụ thể như sau:

Các loại thuốc kháng sinh trị viêm amidan

Khoảng 80% các trường hợp bị viêm amidan là do virus gây ra. Đối với các trường hợp này, người bệnh không cần sử dụng thuốc kháng sinh mà chỉ dùng thuốc điều trị triệu chứng. Trong trường hợp có bội nhiễm vi khuẩn hoặc trực tiếp do vi khuẩn gây ra thì phác đồ điều trị sẽ có kháng sinh. Dưới đây là các loại thuốc kháng sinh được chỉ định nhiều nhất:

Nhóm Beta-lactam

Nhóm kháng sinh Beta-lactam thường được chỉ định trong trường hợp viêm amidan có sự xuất hiện của Haemophilus influenzae, S.aureus…

• Iba-mentin: Đây là dạng kháng sinh có thành phần là sự kết hợp giữa Amoxicillin và Acid Clavulanic. Ở người lớn và trẻ em trên 12 tuổi, liều dùng an toàn là 500mg/12 giờ với trường hợp viêm amidan cấp. Còn viêm amidan hốc mủ có thể dùng 500mg/8 giờ. Tổng liều dùng không vượt quá 750mg – 3000mg/ngày. Đối với trẻ nhỏ từ 2-12 tuổi thì dùng 250mg/8 giờ, trẻ em từ 9 tháng – 2 tuổi chỉ dùng 125mg/8 giờ.
• Amoxicillin: Amoxicillin thường được chỉ định điều trị cho trường hợp viêm amidan có liên cầu. Đối với người lớn và trẻ em trên 40kg, liều dùng hàng ngày là 750mg – 3000mg chia thành 3 lần. Còn trẻ dưới 40 tuổi chỉ dùng 20 – 50mg mỗi ngày, chia làm nhiều lần.
• Cephalosporin: Người bị viêm amidan cấp chưa từng bị kháng thuốc có thể dùng thế hệ 1 – 2. Nếu bị kháng thuốc thì cần dùng thế hệ thứ 3 – 4. Người bệnh có thể sử dụng đường uống hoặc đường tiêm. Người lớn và trẻ em trên 12 tuổi dùng 1g – 2g/ngày/2 lần. Trẻ nhỏ dùng 15 – 25mg/kg/2 lần.

Nhóm Macrolid

Nếu bệnh nhân bị dị ứng với các loại kháng sinh thuộc nhóm Beta-lactam thì sẽ được chuyển sang dùng nhóm Macrolid, bao gồm các loại:

• Erythromycin: Đối với người lớn và trẻ em trên 12 tuổi sẽ dùng khoảng 1 – 2g/ngày và chia thành 2 – 4 lần. Còn trẻ nhỏ thì dùng khoảng 30 – 50g/kg/ngày.
• Roxithromycin: Đối với người lớn và trẻ em trên 12 tuổi sẽ dùng 500mg/ngày và chia thành 2 lần. Còn trẻ nhỏ thì dùng khoảng 5 – 8mg/kg/ngày và dùng 2 lần.
• Clarithromycin: Đối với người lớn và trẻ em trên 12 tuổi sẽ dùng khoảng 300mg/ngày và chia thành 2 lần, dùng trước bữa ăn.

Nhìn chung, các loại kháng sinh thường được chỉ định sử dụng trong vòng 7 – 14 ngày tùy vào mức độ viêm nhiễm. Người bệnh tuyệt đối không được dùng quá liều, dễ gặp các tác dụng phụ như hệ miễn dịch suy yếu, suy gan, suy thận… Người mắc các bệnh lý mãn tính, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai đặc biệt cẩn trọng với thuốc.

Viêm amidan uống thuốc gì để giảm sưng, phù nề?

Sưng viêm, phù nề quanh amidan và họng là triệu chứng điển hình của viêm amidan. Do đó cần sử dụng các loại thuốc kháng viêm, tiêu sưng không thể thiếu trong phác đồ điều trị bệnh. Người bệnh có thể dùng 1 trong 2 loại thuốc sau:

• Alphamostryspin 4,2mg: Đây là loại thuốc được bào chế từ Chymotrypsin với tác dụng kháng viêm tốt ở các mô mềm. Người bệnh có thể uống 2 viên/lần và mỗi ngày 3-4 lần.
• Prednisolone 5mg: Prednisolon là một hoạt chất có tác dụng chống viêm do giảm sự di chuyển của các tế bào miễn dịch vào vùng bị viêm. Liều dùng an toàn cho người lớn là tăng dần từ 5 – 60mg/ngày và chia dùng 2-4 lần trong ngày. Còn trẻ nhỏ dùng 0,14 – 2mg/kg/ngày chia làm 4 lần.

Các loại thuốc kháng viêm thường có tác dụng phụ là làm rối loạn tiêu hóa, cơ xương, điện giải, nội tiết, thần kinh, da… Riêng Prednisolone chống chỉ định dùng trong trường hợp bị nhiễm trùng do virus.

Thuốc giảm ho do viêm amidan

Người bị viêm amidan có thể bị ho khan hoặc ho có đờm. Tùy thuộc vào dạng ho mà kê một trong số loại thuốc sau:

• Codein: Codein có tác dụng giảm ho khan đồng thời giảm đau nhẹ và vừa tương đối hiệu quả. Người bệnh có thể sử dụng dưới dạng uống và tiêm. Liều dùng an toàn là 10 – 20mg/lần và tổng lượng tối đa là 120mg/ngày. Trẻ em từ 1 – 5 tuổi thì dùng không vượt quá 12mg/ngày và chia thành 3 lần. Trẻ em từ 5 – 12 tuổi dùng không quá 60mg/ngày và và chia thành 3 lần.
• Dextromethorphan: Người bệnh bị dị ứng Codein có thể sử dụng Dextromethorphan để trị ho. Liều dùng tối đa cho người lớn và trẻ nhỏ trên 12 tuổi là 120mg/ngày; trẻ từ 6 – 12 tuổi là 60mg/ngày; trẻ nhỏ từ 2 – 6 tuổi là 30mg/ngày. Tổng liều chia thành 3 lần, dùng cách nhau 6-8 tiếng.
• Toplexil: Thuốc được bào chế dưới dạng viên nang hoặc siro. Nếu dùng viên nang thì người lớn uống 2  – 6 viên/ngày. Trẻ nhỏ nên dùng dạng siro với liều lượng an toàn là 10ml/lần, dùng 3 – 4 lần/ngày.
• Bromhexin: Người bệnh bị ho có đờm thì không được dùng ba loại thuốc trên. Bromhexin là loại thuốc trị ho có đờm hiệu quả và sử dụng an toàn cho cả trẻ nhỏ. Liều lượng cụ thể như sau: Trẻ em trên 12 tuổi và người lớn dùng 8mg/ngày, dùng 2-3 lần/ngày; trẻ nhỏ từ 2 – 12 tuổi dùng 4mg/ngày, dùng 2-3 lần/ngày.

Khi sử dụng các loại thuốc trị ho cho trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, cha mẹ cần tham khảo kỹ ý kiến của bác sĩ về liều lượng. Thuốc thường có các tác dụng phụ như dị ứng, khô miệng, rối loạn thị giác, suy giảm bạch cầu, tiểu cầu…

Lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc trị viêm amidan

Cho dù sử dụng thuốc tây y hay đông y để điều trị viêm amidan thì người bệnh cũng cần lưu ý:

• Trước khi sử dụng thuốc, người bệnh cần thăm khám tại bệnh viện/phòng khám đông y để chẩn đoán kỹ về tình trạng bệnh và bác sĩ/thầy thuốc sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.
• Người bệnh không nên tự ý mua thuốc về điều trị nếu chưa thăm khám. Đặc biệt là các loại thuốc tây y tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ nguy hiểm nếu dùng quá liều, sai cách thức.
• Tuyệt đối tuân thủ phác đồ/liệu trình điều trị mà bác sĩ/thầy thuốc đưa ra. Bao gồm việc sử dụng thuốc đúng giờ, đúng liều, đúng cách.
• Không tự ý ngừng dùng thuốc giữa chừng, điều này có thể khiến cơ thể bị nhờn thuốc và đạt hiệu quả điều trị thấp về sau.

Riêng với thuốc tây y, người bệnh không được sử dụng kháng sinh liên tục quá 14 ngày, trẻ nhỏ chỉ dùng tối đa trong 10 ngày. Nếu bệnh không thuyên giảm và vẫn tái phát, người bệnh cần tái khám lại để bác sĩ thay đổi phác đồ điều trị hiệu quả hơn. Nếu người bệnh cảm thấy cơ thể mệt mỏi, khó thở, tức ngực do mẫn cảm với thuốc thì cần được cấp cứu ngay.

Trên thực tế, viêm amidan là căn bệnh khó điều trị dứt điểm và thường dễ bị tái phát. Bởi xét về vị trí, amidan nằm ngay ngã ba hầu họng, các vi sinh gây hại từ môi trường và thức ăn đi qua sẽ dễ dàng xâm nhập.

Muốn điều trị viêm amidan hiệu quả, ngoài việc dùng thuốc thì người bệnh cũng cần chú ý vệ sinh, bảo vệ răng miệng sạch sẽ. Đồng thời xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Cụ thể:

• Chú ý giữ ấm cổ họng và sử dụng khẩu trang mỗi khi đi ra ngoài hoặc tiếp xúc với các hóa chất, khói bụi ở môi trường sống và làm việc.
• Sử dụng nước muối sinh lý để súc họng, súc miệng sau khi đánh răng vào buổi tối và buổi sáng.
• Nên ăn các thực phẩm tăng cường hệ miễn dịch và giúp tái tạo hầu họng: Rau xanh và trái cây mềm, các loại họ nhà đậu, dầu oliu, sữa chua, sữa tươi và các chế phẩm, các gia vị tốt cho họng như gừng, quế, tỏi…
• Người bệnh nên kiêng các thực phẩm khô cứng dễ gây tổn thương niêm mạc họng, thực phẩm cay nóng, nhiều đường, nhiều dầu mỡ khiến cho cơ thể bị tích tụ nhiệt độc, đồ uống có cồn…
• Uống đủ nước mỗi ngày để cổ họng không bị khô rát. Người bệnh có thể uống thêm các loại trà tốt cho họng như trà xanh, trà chanh mật ong, trà cam thảo, trà hoa cúc…
• Tuyệt đối không được hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích

Các loại thuốc trị viêm amidan trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, giúp người bệnh hiểu rõ hơn vấn đề bị viêm amidan nên uống thuốc gì. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc nếu chưa thăm khám kỹ càng. Phác đồ điều trị do bác sĩ chuyên khoa đưa ra sẽ hiệu quả tốt và phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn nhất.