Hẹp ống sống thắt lưng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Hẹp ống sống thắt lưng là một bệnh lý xương khớp thường xảy ra ở người lớn tuổi. Bệnh sẽ gây ra các cơn đau nhức dai dẳng, khó chịu ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh cùng với nhiều biến chứng đáng lo ngại. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ cho bạn những thông tin về bệnh hẹp ống sống thắt lưng, nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị.
Hẹp ống sống thắt lưng là bệnh gì? Nguyên nhân
Cột sống thắt lưng bao gồm năm đốt sống ở đoạn thấp của cột sống, nằm giữa các xương sườn và xương chậu. Hẹp ống sống thắt lưng còn gọi tắt là hẹp ống sống. Khoảng 75% trường hợp hẹp ống sống xảy ra ở cột sống thắt lưng. Bệnh gây ra tình trạng chèn ép vào các dây thần kinh đi từ trên xuống dưới đến hai chân.
Bệnh thường gặp ở những người cao tuổi từ 60 tuổi trở lên do quá trình lão hóa. Tuy nhiên, hiện nay hẹp ống sống vẫn có thể xuất hiện ở những người trẻ tuổi do nhiều nguyên nhân trong quá trình phát triển xương khớp.
Bệnh hẹp ống sống thường diễn biến rất chậm, trong nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ. Các nguyên nhân gây bệnh hẹp ống sống thắt lưng bao gồm:
- Theo độ tuổi, đĩa đệm trở nên giảm đàn hồi, chiều cao của đĩa đệm sẽ giảm và gây lồi nhân vào ống sống, đồng thời có bị gai xương và dày dây chằng. Điều này sẽ gây nên tình trạng hẹp ống sống thắt lưng.
- Sự thay đổi do thoái hóa dẫn tới việc hình thành các gai xương từ thân đốt sống. Các gai xương này sẽ phát triển vào thân ống sống và chèn ép lên tủy sống.
- Sự thoái hóa của các dây chằng cột sống như dây chằng dọc sau, dây chằng vàng làm các dây chằng này dày lên và gây hẹp lòng ống sống.
- Nếu người bệnh mắc bệnh viêm khớp cột sống thì các khớp này sẽ to lên rất nhiều và chúng sẽ chèn ép vào ống sống. Đường kính của ống sống sẽ giảm khi một đĩa đệm bị thoát vị hay phình ra.
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác gây bệnh như chấn thương cột sống do tai nạn, có khối u trong cột sống hoặc mắc một số bệnh lý về viêm đau xương khớp.
Triệu chứng hẹp ống sống thắt lưng? Bệnh nguy hiểm không?
Người bị hẹp ống sống thắt lưng khi các rễ thần kinh thắt lưng bị chèn ép, bó nghẹt và tạo nên các triệu chứng của bệnh đau dây thần kinh tọa:
- Đau lưng ở vùng thắt lưng, đau nhức ở mông đùi chân do dây thần kinh bị đè nén. Các cơn đau do hẹp ống sống thường đến tức thì và chúng sẽ tiến triển trong một thời gian dài.
- Tê, ngứa ran ở vùng mông cũng là một triệu chứng thường gặp. Khi áp lực chèn ép lên rễ thần kinh tăng lên, hiện tượng tê nhức, nóng ran ở vùng mông sẽ bùng phát dữ dội.
- Chân trở nên yếu đi và rất khó kiểm soát vận động, đi lại. Một số bệnh nhân bị ảnh hưởng ở một bên chân, có nhiều trường hợp ảnh hưởng cả hai chân. Bệnh để lâu sẽ khiến người bệnh khó vận động hơn.
- Ngồi hoặc nghiêng người về phía trước sẽ ít đau hơn so với đi bộ. Bởi khi nghiên người về phía trước sẽ giúp tăng không gian ống sống và giảm chèn ép lên các dây thần kinh.
- Càng đứng hay đi bộ lâu thì sẽ gây đau nhức chân nhiều.
- Đại tiểu tiện mất tự chủ do bị tổn thương vùng đuôi ngựa.
Các triệu chứng của bệnh hẹp ống sống thắt lưng sẽ khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố như độ rộng hẹp của ống sống, hẹp ít hay hẹp nhiều, sự nhạy cảm của các dây thần kinh liên quan, ngưỡng chịu đau của mỗi người.
Hẹp ống sống có thể gây ra các tổn thất tinh thần đáng kể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hại. Trong nhiều trường hợp, hẹp ống sống thắt lưng có thể gây tác hại nghiêm trọng đến mức các cơn đau sẽ tồn tại dai dẳng và kèm theo liệt hai chân.
Hầu hết người bệnh sẽ cảm thấy đau lan chân khi đi bộ và giảm đau khi ngồi. Ngoài ra, bệnh có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm cho cơ thể như:
- Yếu cơ, teo cơ: Các cơ tại tay và chân dần sẽ bị yếu đi tùy thuộc vào ống sống thắt lưng bị chèn ép. Tình trạng đau cơ, tê bì, nhức mỏi sẽ dữ dội hơn nếu không được điều trị sớm.
- Liệt người: Hẹp ống sống thắt lưng sẽ làm giảm khả năng vận động và có thể rơi vào tình trạng bại liệt vĩnh viễn.
- Đại tiện không tự chủ: Bệnh sẽ gây rối loạn cơ tròn và có nguy cơ đại tiện và tiểu tiện không tự chủ.
Cách điều trị hẹp ống sống
Tùy vào tình trạng và mức độ bệnh nặng hay nhẹ, người bệnh có thể lựa chọn điều trị bằng phẫu thuật hoặc điều trị bảo tồn bằng thuốc và các bài tập vật lý trị liệu.
Sử dụng thuốc Tây y
Mục đích sử dụng các loại thuốc Tây y là giúp giảm đau, kháng viêm, bổ xương khớp và phục hồi chức năng. Trước khi kê toa, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán đúng bệnh và gia giảm liều lượng thuốc cho phù hợp.
Một số loại thuốc Tây y được dùng để điều trị bệnh hẹp ống sống như:
- Các loại thuốc kháng viêm và giảm đau có tác dụng giảm sưng đau, nhức. Hầu hết các cơn đau sẽ được điều trị bằng thuốc không kê toa nhưng nếu đau dữ dội thì bệnh nhân sẽ sử dụng thuốc kê toa theo chỉ định của bác sĩ.
- Phương pháp tiêm thuốc ngoài màng cứng được chỉ định để giảm đau cho bệnh nhân. Bác sĩ sẽ tiêm corticoid vào khoang ngoài màng cứng để làm giảm tình trạng đau nhức và các triệu chứng tạm thời cho bệnh nhân. Tiêm thuốc corticoid không giúp bệnh nhân khỏi bệnh hẳn mà có thể giúp giảm đau đến 50%.
[pr_middle_post]
Bất kỳ loại thuốc Tây y nào cũng phải được sử dụng với sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Vì thuốc Tây y thường ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người bệnh nếu sử dụng trong một thời gian dài.
Phẫu thuật hẹp ống sống thắt lưng
Bác sĩ sẽ đề nghị bệnh nhân thực hiện các phẫu thuật nếu các phương pháp điều trị bảo tồn không cải thiện được triệu chứng bệnh. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân xác định phương pháp phù hợp nhất và giảm thiểu các tổn thương.
Bệnh nhân sẽ được cân nhắc phẫu thuật nếu thuộc trong nhóm các đối tượng dưới đây:
- Đau lưng và chân dữ dội làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Bệnh tiến triển nhanh gây tê chân, tê chi, rũ chi, yếu cơ.
- Mất chức năng đại tiện và tiểu tiện, khó khăn khi đi lại.
- Thuốc và các phương pháp vật lý trị liệu không mang lại hiệu quả cao.
Những phương pháp phẫu thuật điều trị bệnh hẹp ống sống thắt lưng bao gồm:
- Cắt bản sống: Mục đích của phương pháp này là tạo một khoảng mở trong xương để giảm áp lực lên các rễ thần kinh.
- Mở rộng lỗ liên hợp: Phẫu thuật nhằm làm rộng lối ra của rễ thần kinh khi nó đi ra ngoài khỏi ống sống. Phương pháp này có thể thực hiện đơn độc hoặc kết hợp với phẫu thuật mở rộng bản sống hoặc cắt bản sống.
- Cắt diện khớp trong: Kỹ thuật này nhằm loại bỏ một phần của diện khớp bị phì đại để tạo nhiều khoảng trống phía trong cho ống sống.
Khi điều trị bằng phương pháp này, người bệnh có nguy cơ đối mặt với nhiều rủi ro trong và sau quá trình phẫu thuật. Do đó, người bệnh nên cân nhắc trước khi tiến hành điều trị bằng cách này.
Đông y chữa hẹp ống sống thắt lưng
Thoát vị đĩa đệm hẹp ống sống thắt lưng thuộc thể tý thống trong Đông y. Đông y cho rằng bệnh xảy ra với hai nguyên nhân là nội sinh và ngoại sinh. Nội nhân là do thiên thận khí chưa đủ, thận khí hư suy và khí huyết ứ trệ. Nguyên nhân ngoại sinh là do phong hàn thấp thừa xâm nhập vào cơ thể.
Nguyên tắc điều trị hẹp ống sống thắt lưng là chữa bệnh từ căn nguyên của bệnh nhằm giảm triệu chứng và ức chế các yếu tố ngoại sinh xâm nhập vào cơ thể. Một số bài thuốc điều trị hẹp ống sống theo Đông y như sau:
- Bài thuốc số 1: Đan sâm, đảng sâm, hoàng kỳ, bạch truật, long nhãn nhục, phục thần mỗi vị 15g, đương quy, sao toan táo nhân mỗi vị 10g, chích cam thảo và mộc hương mỗi vị 5g, uy linh tiên 30g. Người bệnh sắc mỗi ngày một thang thuốc và uống hết trong ngày.
- Bài thuốc số 2: Mộc dược, ngũ linh chi, hoa đào, hương phụ, xuyên khung, toàn yết mỗi loại 10g, hồng hoa 6g, trạch lan, đương quy mỗi loại 15g, xuyên ngưu tất 2g. Sắc tất cả nguyên liệu với ấm nước đun sôi, mỗi ngày uống một thang để chữa bệnh.
- Bài thuốc số 3: Tế tân và quế chi mỗi loại 3g, sừng hươu giáo, đỗ trọng, xuyên khung mỗi loại 10g, thục địa hoàng và miết giáp mỗi loại 30g, bào khương, ma hoàng, bạch giới tử, chích cam thảo mỗi loại 6g, xuyên ngưu tất mỗi loại 12g. Người bệnh sắc thuốc mỗi ngày 1 thang để uống nhằm giảm các triệu chứng bệnh.
Tùy thuộc vào bệnh lý mà các nguyên liệu thuốc có thể gia giảm. Do đó, người bệnh nên uống thuốc theo liều lượng mà thầy thuốc chỉ định, tránh lạm dụng thuốc hoặc uống sai liều lượng.
Phương pháp điều trị không dùng thuốc
Ngoài việc sử dụng các biện pháp điều trị bằng thuốc, người bệnh nên áp dụng các bài tập hỗ trợ, xoa bóp hoặc bấm huyệt để giảm tình trạng đau nhức. Các phương pháp này sẽ giúp người bệnh giảm nhanh tình trạng đau nhức và hạn chế lạm dụng thuốc.
Bài tập hẹp ống sống
Các bài tập hẹp ống sống sẽ giúp kéo giãn cơ lưng và giảm áp lực lên cột sống. Người bệnh có thể tự tập luyện tại nhà hoặc tập cùng với các chuyên gia.
Bài tập 1:
- Người bệnh ngồi quỳ sao cho mông áp vào hai chân.
- Hai tay duỗi thẳng, từ từ ngả người về trước cho đến khi ngực áp vào đầu gối.
- Bạn giữ nguyên tư thế như vậy trong 30 giây rồi trở về vị trí ban đầu.
- Bệnh nhân thực hiện bài tập từ 4 – 6 lần mỗi ngày để cải thiện các cơn đau.
Bài tập 2:
- Bệnh nhân nằm ngửa trên thảm và gập nhẹ hai chân lên.
- Lần lược nâng từng chân lên và xen kẽ nhau cách mặt đất 8 – 10cm giống như đi bộ.
- Người bệnh thực hiện động tác này khoảng 30 giây, thực hiện 2 – 3 lần mỗi ngày.
Xoa bóp
Xoa bóp có tác dụng giảm đau nhức, chống co cứng cơ và cải thiện chức năng vận động ở đốt sống. Người bệnh xoa bóp nhẹ nhàng bằng lực của tay các vị trí bị đau nhức trên lưng.
Người bệnh không nên thực hiện phương pháp xoa bóp trong những trường hợp đau cấp tính.
Chườm nóng, lạnh
Chườm nóng lạnh là liệu pháp nhiệt, dùng nhiệt nóng hoặc nhiệt lạnh tác dụng lên chỗ đau để giảm tình trạng đau nhức. Với phương pháp chườm nóng, bạn chuẩn bị một chai nước ấm hoặc túi chườm để đặt lên vùng lưng bị đau nhức.
Với liệu pháp chườm lạnh, người bệnh sử dụng một túi lạnh hoặc khăn sạch lạnh đặt trực tiếp lên vùng xương bị tê bì, đau nhức. Bạn nên lưu ý canh chỉnh nhiệt độ của túi chườm phù hợp tránh gây bỏng da.
Các biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả
Bên cạnh điều trị bằng các phương pháp y tế, người bệnh nên xây dựng một lối sống khoa học và một chế độ dinh dưỡng hợp lý để giảm nguy cơ tái phát bệnh:
- Người bệnh nên giảm cân nếu cơ thể dư thừa trọng lượng. Điều này sẽ giúp giảm áp lực lên ống sống và không chèn ép các dây thần kinh.
- Thay đổi các thói quen hàng ngày như không ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu, khuân vác vật nặng thường xuyên, khiêng vật nặng đột ngột…
- Tập luyện thể dục thể thao ở mức độ vừa phải, không nên tập quá sức vì dễ gây tổn thương lên cột sống lưng.
- Người bệnh nên lựa chọn các bài tập thể dục nhẹ nhàng tại nhà như yoga, đi bộ để phục hồi chức năng xương khớp và tăng cường sức khỏe tổng thể. Khi bệnh chuyển biến nặng, bệnh nhân nên tập luyện cùng với chuyên gia để giảm thiểu các chấn thương không đáng có.
- Thăm khám sức khỏe xương khớp và sức khỏe tổng quát định kỳ nhằm kịp thời phát hiện ra các bệnh lý nguy hiểm cho cơ thể, đặc biệt là những ai bước sang tuổi trung niên hoặc cao tuổi.
- Bệnh nhân nên ăn uống đầy đủ chất mỗi ngày như vitamin D, canxi, kali, magie nhằm bổ sung đủ dưỡng chất cho cơ thể. Các chất này sẽ giúp tái tạo sụn khớp, kháng viêm và giảm nhanh tình trạng đau nhức.
- Chủ động loại bỏ các loại thực phẩm gây hại cho sức khỏe xương khớp như đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ muối chua, đồ ăn cay nóng, các loại thức uống gây hại cho sức khỏe.
- Khi mắc bệnh, người bệnh nên tuân thủ điều trị theo phác đồ của bác sĩ như sử dụng đúng liều lượng thuốc và tái khám đúng hẹn.
Trên đây là tổng hợp những thông tin về bệnh hẹp ống sống thắt lưng bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị. Hy vọng, những nội dung trên sẽ giúp người bệnh biết được nguyên nhân gây bệnh để phòng tránh và chủ động thăm khám, điều trị sớm nhất nếu phát hiện ra những triệu chứng của bệnh.
Tin liên quan
