Chế độ dinh dưỡng có vai trò thiết yếu trong quá trình điều trị đối với bất kỳ bệnh lý nào. Đối với người bị bệnh thận phải chạy thận cũng nên có chế độ ăn thích hợp. Vậy chạy thận nên ăn gì, không nên ăn gì là tốt nhất? Mời bạn đọc tìm hiểu với các thông tin sau.

Chạy thận nên ăn gì? Top thực phẩm nên ăn

Để giảm áp lực của quá trình điều trị chạy thận, người mắc bệnh thận cần duy trì một chế độ ăn khoa học,  hợp lý. Hãy lựa chọn các thực phẩm tốt cho thận dựa trên các tiêu chí sau:

Thực phẩm cung cấp đủ lượng protein

Theo thống kê từ các chuyên gia, trong mỗi chu kỳ chạy thận nhân tạo, bệnh nhân sẽ bị mất đi khoảng 3 – 4g đạm. Chính vì vậy mà nhu cầu về protein ở những người đang chạy thận cao hơn so với bình thường. Để tránh bị sụt cân, suy nhược cơ thể, giảm thiểu tình trạng nhiễm trùng và cải thiện sức khỏe tổng thể người bệnh nên ăn các loại thực phẩm giàu protein.

Trên thực tế, Protein có 2 loại là Protein chất lượng cao và protein chất lượng thấp. Đối với chế độ ăn của các trường hợp chạy thận, loại protein chất lượng cao được ưu tiên sử dụng hơn cả. Người bệnh có thể bổ sung loại protein này trong các loại thực phẩm như:

• Cá: Cá hồi, cá thu, cá biển
• Thịt gia cầm: Thịt vịt, thịt ngan, thịt ngỗng
• Một số loại đậu 
• Sữa và chế phẩm từ sữa
• Lòng trắng trứng gà/ vịt/ ngỗng,…

Tuy nhiên, việc bổ sung protein luôn phải đảm bảo tiêu chí “đủ”, đặc biệt là với những người chạy thận theo chu kỳ. Mức khuyến cáo lưu lượng protein được đưa ra như sau:

• Trường hợp chạy thận 1 lần/tuần: 1g protein/ kg cân nặng.
• Trường hợp chạy thận 2 lần/tuần: 1,2g protein/ kg cân nặng.
• Trường hợp chạy thận 3 lần/tuần: 1,4g protein/ kg cân nặng.

Thực phẩm có nồng độ Kali thu nạp thấp

Để không còn lo lắng về “chạy thận nên ăn gì”, kiểm soát lượng kali thu nạp vào cơ thể là cách tốt nhất. 

Với người bình thường, kali là khoáng chất vô cùng cần thiết cho chức năng của thần kinh trung ương và hoạt động của cơ bắp. Tuy nhiên, ở người bị suy thận, nếu nồng độ kali trong cơ thể cao sẽ gây ra các hậu quả nghiêm trọng. Có thể kể đến đó là biến chứng yếu cơ, rối loạn nhịp tim và suy tim.

Bởi vậy, người bệnh chạy thận nên ăn các thực phẩm ít kali như:

• Măng tây, Súp lơ xanh, Cải bắp, Cần tây, Quả dưa chuột, Ngô, Cà tím,…

• Lê đóng hộp, quả mọng như quả nam việt quất, quả việt quất và quả mâm xôi, Táo, Nho, Trái đào, Bưởi, Mận, Dưa hấu

Thực phẩm tốt cho máu

Thiếu máu là tình trạng phổ biến ở bệnh nhân suy thận phải chạy thận, đặc biệt là những người bị bệnh thận kèm suy dinh dưỡng. Nguyên nhân thiếu máu là do lượng erythropoietin (EPO) cần thiết để tạo ra hồng cầu bị giảm mạnh về số lượng. Khi đó, người bệnh thường gặp các triệu chứng như: mệt mỏi, chóng mặt, khó thở, đau ngực.

Vì thế, ngoài việc chú trọng vào các loại thực phẩm tốt cho thận, người bệnh cũng nên bổ sung thêm sắt, folate, vitamin C và vitamin B12. Mọi người có thể bổ sung những dưỡng chất quan trọng giúp phòng ngừa thiếu máu này trong các thực phẩm sau:

• Thịt đỏ
• Nho khô
• Trứng
• Bí ngô
• Quả gấc
• Bông cải xanh

Đảm bảo năng lượng nạp vào tối thiểu

Ngoài việc chú ý người chạy thận nên ăn trái cây gì, thực phẩm gì cho tốt, chế độ ăn của người bệnh cũng cần đảm bảo đủ năng lượng. Việc cung cấp năng lượng có ảnh hưởng hết sức quan trọng với sức khỏe tổng thể, giúp cơ thể thực hiện các quá trình chuyển hóa khác nhau của cơ thể.

Tuy nhiên, nhu cầu năng lượng của mỗi người là khác nhau, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: tuổi tác, giới tính, đặc điểm, cân nặng của cơ thể,… Theo một nghiên cứu chuyên khoa, mức năng lượng trung bình mà một người với cân nặng X kg cần có là X x 35 kcal/ kg/ ngày (kcal).

Một số thực phẩm giàu calo, tốt cho dinh dưỡng người chạy thận đó là:

• Bánh mì
• Ngũ cốc
• Trứng
• Thực phẩm nhiều chất xơ
• Sữa
• Bông cải xanh
• Yến mạch

Chạy thận không nên ăn gì?

Bên cạnh những thực phẩm tốt cho sức khỏe, người bệnh đang chạy thận cũng cần chú ý để loại bỏ một số loại thực phẩm không tốt cho tiến trình chạy chữa bệnh như:

Các loại bơ hạt đậu

Bơ đậu phộng, đậu Hà Lan hay đậu nành, đậu lăng đều là những thực phẩm rất giàu protein. Tuy nhiên, loại protein từ thực vật này chỉ tốt cho những người có sức khỏe bình thường, không thích hợp cho người đang bị bệnh thận. Bởi chúng có chứa lượng lớn kali và phospho – 2 hợp chất chính gây tăng áp lực mạch dẫn thận và nguy cơ biến chứng loãng xương ở người chạy thận.

Muối và thức ăn mặn

Người chạy thận nên hạn chế thu nạp muối và ăn các thức ăn mặn. Bởi việc chạy thận lọc máu làm tăng nồng độ natri trong cơ thể, có thể dẫn đến các tình trạng phù nề hoặc tăng huyết áp. Đặc biệt là các món ăn như: 

• Đồ muối chua: dưa muối, cà muối, thịt cá muối,…
• Thức ăn chế biến sẵn: giò, chả, thịt hộp, thịt hun khói, xúc xích,…

Thực phẩm giàu Kali

Người bệnh cần tránh ăn những các loại hoa quả chứa nhiều kali như chuối, đu đủ, cam, nho, hạt dẻ,… Bởi vì, khi nồng độ kali tăng cao bất thường trong những ngày không lọc máu sẽ khiến người bệnh bị rối loạn nhịp tim, thậm chí có thể ngừng tim đột ngột nên rất nguy hiểm.

Thực phẩm nhiều nước 

Với những người chạy thận, kiểm soát lượng nước trong cơ thể là cách hiệu quả nhất để giảm áp lực lên thận. Người bệnh không nên tiêu thụ quá nhiều đồ uống như: nước ngọt, trà, cà phê,… và một số thức ăn loãng như súp, kem,… Nếu ăn nhiều, chúng sẽ làm tăng lượng dịch trong cơ thể dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm như khó thở, cao huyết áp, phù chân,…

Chất gây nghiện, chất kích thích

Với người đã phải chạy thận, chức năng thận gần như đã bằng không. Bởi vậy, thận đã không còn khả năng lọc, đào thải các chất độc trong các chất kích thích nữa. Do đó, nếu người bệnh hút thuốc lào, thuốc lá, hay uống rượu bia và các chất kích thích gây nghiện khác sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là trong những ngày không chạy thận. 

Người bệnh tuyệt đối không sử dụng các chất kích thích, chất gây nghiện trong quá trình chạy thận và ngay cả khi bệnh đã có dấu hiệu khả thi hơn.

Những lưu ý cho người bệnh chạy thận

Ngoài việc quan tâm chạy thận nên ăn gì, không nên ăn gì, người bệnh cũng cần lưu lại một số chú ý dưới đây để giúp quá trình chạy thận cải thiện sức khỏe đảm bảo hiệu quả nhất.

• Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, kiểm soát ổn định lượng đường huyết trong cơ thể.
• Luôn chú ý kiểm soát huyết áp ở mức ổn định.
• Theo dõi và duy trì trọng lượng ổn định, phù hợp giúp cơ thể khỏe mạnh.
• Chú trọng vấn đề dinh dưỡng.
• Giữ vệ sinh, chăm sóc đặc biệt các vị trí FAV phục vụ cho quá trình chạy thận.
• Tập các bài tập thể dục vừa sức một cách đều đặn và thường xuyên để nâng cao sức đề kháng, tăng cường sức khỏe .
• Không lạm dụng các loại thuốc uống kê đơn kèm theo, dùng thuốc đúng liều lượng, quy cách theo chỉ định của các bác sĩ điều trị.
• Tránh căng thẳng, stress, xây dựng chế độ làm việc và nghỉ ngơi điều độ, phù hợp.

Trên đây là các nhóm thực phẩm giải đáp cho câu hỏi “chạy thận nên ăn gì?” tốt nhất. Quá trình chạy thận là quá trình đòi hỏi người bệnh phải duy trì lâu dài và kiên trì với các thói quen tốt thì mới duy trì được sức khỏe. Bởi vậy, hãy thực hiện đúng các chỉ định của bác sĩ kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý để có một sức khỏe tốt nhất.